Kinsa gud ang dili samokan mag-lantaw sa palibot nga samok? Kinsa gud ang dili mag-lagot kun ikaw makasinati og kagubot sa sistema? Og kinsa maganahang maminaw og hugyaw sa pagka-walay ayo? Wala! Walay maayong laki ang muingon na ganahan siya og mga ingana. Dili lang samok, maka-irita pa og maka-walag gana mulihok sa mga angay na lihokon tungod lang aning mga butanga. Tinuod, nagahitabo ni siya. Nahitabo ang mga ingani tungod (1)walay klaro ang gadumala o (2) walay ayo lang jud ang mga tawo. (ambot aha naing duha) Kitang tanan nakasinati ani og kitang tanan naay istorya na makadalit sa ingani na mga butang. Og karon, akong isaysay sa inyo akong storya sa mga walay ayo dinhi sa sosyedad kun aha ko nahimutang.
Kinsa ang nakakita sa mga gibuhat sa pang-gamhanan diri sa Iligan sa atong mga kadalanan sa siyudad (naa dira sa Manuang og dira dapit sa Jerry's sa Palao)? Mao jud. Mga dalan na gibang-guba sa walay klaro na rason og giguba luyo sa kamaayo pa niini. Ambot kung unsay gipang-kaon sa mga tawo dira sa City Hall o dira sa DPWH pero nahimuot lang ko ani na kalihokan. Daghan ang natingala ani.Naay uban muingon, "Nganong giguba naman sad ni? Maayo pa man ning dalana." Ang uban, "Ay sos. Matingala pa ta ana. Wala na silay kwarta karon og manigbas na na sila." Lain kaayo makadungog ani gikan mismo sa baba sa mga tawo kay gapamatuod ra kini na walay bilib og walay salig sila sa mga ga-alagad sa ilaha karon.
Wala ba na nakita nila na maayo pa nang dalana? Example, kanang dalan dinha sa Manuang (talipapa), kanang dalan padulong Bara-as og Tipanoy. Maayo pa mana kaniadto. Panguatan-a ng mga tawo na namuyo dinha. Og ako mismo muingon na maayo pa na kay tig-agian ko dinha. Daot guro ning mga mata ani nila. Hinuon, wala ko kablo kung unsa jud ang rason nganong giguba na nila para bag-uhon pero murag dili ni aksyon sa tawo nga naay saktong pang-huna-huna.
Wala ba nila nakita na mahal kaayo ng gub-on ang maayo nga dalan para buhatan og bag-o? Wala siguro. Kung ako pangutan-on, ga-usik-usik ra sila sa kuwarta sa mga tawo. Kung para sa development ilang tumong, dili nila gub-on ang maayo pa. Kanang kuwarta na gi-usik-usik nila para "PAG-AYO" kunuhay sa mga dalan, ila na lang kaha na gi-dapat sa pag-pa-semento sa mga dalan na wala pajud na sementohan diri sa Iligan. Ila na lang kaha na gigamit para pagtukod og MATAWHANONG balay para sa mga gi-Sendong. Ila na lang kaha na gidapat sa pagpayo og pag-tukod og mga klasroom sa mga eskwelahan sa syudad og sa kabukiran. Kana! naa pay klaro nga DEVELOPMENT kung kana man kaha ilang tumong. Wala nila nakita na tingala kay dili sila maka-tigbas? Puwde! Basin naa pud ni silay mga personal na interes.
Ambot na lang.
Magkatawa lang ko usahay ba mag-huna-huna aning mga butanaga. Nganong ako usa ka college student (2nd year) nakahuna-huna na dili angay nang gipang-buhat nila, na gasto mag-guba sa mga dalan kay para ayohon daw, og naa pay mas importante kaysa ana na dapat asikasuhon sa lokal na gobyerno (o kung sila pajud kapasiugda ana). Grabe ka komedya. Ayaw igna na mas maayong laki pa ang mga college student (og uban pang kabatan-onan) kompara ana sa Mayor, sa konsehal, sa kadumala dira sa DPWH combined? Na mas naa pa miy pag-lantaw sa tinuod na pag-uswag sa siyudad? Binuang. Kami na lang siguro mag-sila kung ingana man diay ang istoryaha. Usa ka college student mas maayo pa sa mga dagkong tae sa syudad? Dakong kataw-anan. Lupig pay komedya nila Dolphy og Pokwang. Mag-hagik-hik siguro si PNoy mag-lantaw (basig kani siya utro pud).
Sige lang puhon mangamatay na na sila. Ang kabataan daw ang pag-asa ng bayan. Sige lang mupuli rami ana. Tig-limpyo na lang diay mi ani sa mga hugaw na gibilin sa mga gauna pa namo? Hahai. Ambot kung aha ang utok ani nila gibutang sa ginoo.
* * *